SartreΕικαστική έκφραση και αλληλοεπίδραση

Η τέχνη λειτουργεί στον «ενδιάμεσο χώρο» σύμφωνα με τον Winnikott. Δεν αποτελεί έναν απολιθωμένο σώμα εικόνων, ήχων, κίνησης, αλλά μια ανοιχτή πρόκληση και πρόσκληση, ένα κάλεσμα, μια συνάντηση που κάποτε λειτουργούσε ως ιαματική ιεροτελεστία.Το χρώμα, το εικαστικό υλικό που πλάθεται, ο ήχος, η κίνηση στο χώρο, η διήγηση, αποτελούν κινητοποιήσεις διαδικασιών αλληλοεπίδρασης. Γίνονται κατάφαση και απόφαση, ενεργοποίηση σχέσεων, επίνοια. Με άλλα λόγια καθίσταται η τέχνη ένα «επέκεινα» τού εγώ που δεν αποτελεί ανασυγκρότηση ή επισκευή του αλλά αναβάπτισμά του.

Θέατρο και φιλοσοφία

Beckett

Το θέατρο συμπορεύεται μαζί με την φιλοσοφία στην εξέλιξη της πολιτιστικής μας σταδιοδρομίας. Αρκεί να θυμηθούμε ότι η Αρχαία Ελληνική Σκηνή αποτελεί τη διαλεκτική μεταξύ φυσικού και ηθικού πλεονεκτήματος. Είναι εμφανής η εξελικτική ακολουθία του αντίστοιχου ζητήματος στην Προσωκρατική Φιλοσοφία. Η Commedia dell' Arte διαθέτει όλη εκείνη την πνευματική ευκαμψία της Αναγεννησιακής Φιλοσοφίας. Το κλασικό θέατρο του 17ου αιώνα έχει τις σκιερές κόχες της φιλοσοφίας που συναντούσε τις απολυτοποιημένες αλήθειες. Το Αστικό Θέατρο του 18ου αιώνα (που για πολλούς είχε μια διάρκεια 150 χρόνια) διαθέτει τα ευθετημένα τοπία της φιλοσοφίας που ελπίζει σ΄ένα εύδιο μέλλον μ΄ένα ανεξαγόραστο παρελθόν. Το Θέατρο του Μεσοπολέμου συντονίζεται με τη φιλοσοφία που αντιλαμβάνεται τον άνθρωπο σε κάποια ακροσφαλή ισορροπία. Το θέατρο μετά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο εκφράζει ότι και η Φιλοσοφία του Υπαρξισμού, δηλαδή τα επίπεδα εμβιώσεως του υπάρχοντος. Το Νεότερο Θέατρο σκιαγραφεί μαζί με τη φιλοσοφία της εποχής τη λελογισμένη υποταγή μέσω των εκλογών. Το Μεταμοντέρνο θέατρο αποδομεί το νόημα, ότι και η Μετα-νεωτερική Φιλοσοφία που εξετάζει τη ''διασπορά'' των σημασιακών ταυτοτήτων.

Το θεάτρο και η φιλοσοφία ποτέ δεν ήταν τόσο κοντά όσο στις μέρες μας. Αρκεί κάποιος να θυμηθεί το ''Τέλος του παιχνιδιού'' του Μπέκετ και την φιλοσοφία της αποδόμησης. Ο διάλογος του Κλόβ και του Χάμ είναι καθοριστικός και στο τέλος διαγράφεται ως εξής: '' Εκραζες να ρθεί το βράδυ· νάτο που πέφτει''.
Η μετανεωτερική φιλοσοφία (Ντεριντά, Φουκώ, Μπωντριγιάρ,κ.λ.π) εκφράζει το τέλος της ατελέσφορης δράσης, το ανεμώλιο άθυρμα του νοήματος, τις ατμίδες καπνού της επικοινωνίας μας. Σ ' αυτές τις κορυφογραμμές μάς μιλάει και ο Μπέκετ.

 

Η ουσία του θεάτρου, μας λέει ο Γκροτόφσκι,είναι η σύγκρουση.Ο άνθρωπος που προβαίνει σε μιά πράξη αυτο-αποκάλυψης,είναι,για να μιλήσουμε έτσι,κάποιος που αποκαθιστά την επαφή με τον εαυτό του,ειλικρινή,νομοθετημένη,σαφή και ολοκληρωτική-όχι απλά και μόνο μια αναμέτρηση με τις σκέψεις του,αλλά αυτή που επιστρατεύει ολόκληρο το είναι του, απ' τα ένστικτα και το ασυνείδητό του,ως την διαυγέστερη διανοητική του κατάσταση. ( Για ένα φτωχό θέατρο)

 

 

 

Camus  Ionesco Grottowski3