Το Πραγματικό και το Υποκείμενο στην Οικονομία. Του Ηλία Καραβόλια
Το Πραγματικό και το Υποκείμενο στην Οικονομία. Του Ηλία Καραβόλια
Zούμε μια πρωτοφανή κατάσταση αργού θανάτου των ατομικών επιθυμιών και των συλλογικών οραμάτων. Το Πραγματικό σχετίζεται με το πένθος και την ενοχή του Χρέους αφού ο ένας χρωστάει στον άλλο και οι δυο χρωστούν στο μέλλον. Ναι, αυτό συμβαίνει. Και η λογική του Χρέους τέμνεται με την λογική του χρόνου ακριβώς εκεί που η επιθυμία συναντάει το Συλλογικό. Και ψευδαισθητικά, η Οικονομία της διαχείρισης των επιθυμιών μετατρέπεται σε Οικονομία διαχείρισης των αναγκών. Οι ανισότητες που ήταν κάπως καλυμμένες στην Ελλάδα μετά την δικτατορία, ήλθαν στην επιφάνεια ενώ οι ταξικές διαφορές που ποτέ δεν είχαν πάρει μορφή, επανεμφανίζονται με την σύγχυση επιθυμίας/ανάγκης μέσα στον χρόνο. Τα άτομα θα απομονώνονται όλο και περισσότερο και δεν είναι απίθανο να ακολουθούν ακραίες φωνές οργής ή υστερίας. Προβλέπεται να συνεχιστεί η πολύ μεγάλη περίοδος κοινωνικής αφασίας και αδράνειας και μια συνεχής έξαρση της ατομικότητας έναντι του Συλλογικού. Θα επιβιώσει ο ναρκισσισμός των μικρών διαφορών και θα θρέψει ξανά την υπεροχή όσων μεταφέρουν στους λογαρισμούς τους κέρδη από την μετακύλιση ζημιών στις κοινωνίες. Στην μηχανική των οικονομικών συστημάτων δεν υπάρχει μια πολιτική που να μπορεί σήμερα να γυρίσει σωστά τους ιμάντες του κέρδους και να αναδιανείμει πλούτο στις μάζες. Και επειδή το εξωτερικό συστημικό άγχος της υπερπροσπάθειας μετοικεί σε μεγάλο βαθμό εντός της διχασμένης μας υποκειμενικότητας, έτσι μεγαλώνει ο ατομικός φόβος μιας αποτυχίας ή της χρεοκοπίας ψυχής και περιουσιών. Η δομική οικονομική κρίση στηρίζεται και στην ενδοψυχική εμπλοκή, στην νευρωτική διαστολή των ατόμων, σε μια κατάσταση παθητικής αποδοχής των δρώμενων : ιζηματοποίηση φόβου. Διαδίκτυο και ΜΜΕ είναι μέσα παραγωγής βιοπολιτικής και καθυπόταξης, με τάσεις υπερεξουσίας στην ιδιωτική ζωή. Το δε υποκείμενο δεν μπορεί να απεξαρτηθεί από τις δομικές ανισορροπίες του συστήματος διότι μετέχει σε αυτές, είναι μέρος τους. Ας θυμηθούμε εδώ την μεγάλη μαρξιστική συμβολή στην α-δυνατότητα του οργανωτικού Συμβολικού θεάτρου της ανατροπής: η προτροπή για τους προλετάριους να ενωθούν ήταν κάτι σαν ευχή του Μαρξ, μάλλον απωθημένη, προϊόν της εσχατολογικής του προσέγγισης για την συλλογική νοημοσύνη των καταπιεσμένων και την ασυντόνιστη δράση των ατόμων που εξεγείρονται στους αδυσώπητους νόμους της Αγοράς...
